Steven, ik weet dat er een hele hoop is waar je ook over kunt vertellen. Ik weet dat omdat je mij ervan verteld hebt. En ik heb gemerkt dat ik er erg veel aan heb. Waarom zet je die dingen niet gewoon op je website?
Dat is omdat je eerst de basis moet kennen en goed moet kunnen toepassen. Als je als vioolleerling een gewone toonladder nog niet echt goed kunt spelen, dan kan ik je wel het vioolconcert van Tsjaikovski geven – en dat vind je dan helemaal geweldig! –, maar daar ben je niet mee gebaat. Wat je daar vooral van leert is dat er een excuus lijkt te bestaan om de basis te mogen negeren.
Je kunt alleen stappen vanwaar je staat, en al het andere is dromen over lopen of rennen waar je niet bent.
Pas als je op die nuchtere manier hebt leren lopen heeft het zin om de overige zaken aan te snijden, want daarmee ontwikkel je een richtingsgevoel. Dan moet je inderdaad ook meer weten over waar je bent en waar je heen wilt en waarom.
Het lastige is dat we allemaal beginnen vanuit het gevoel dat we al weten waar we zijn en waar we heen willen en hoe we de essentiële zaken moeten toepassen, en dat we gesteund willen worden om op die manier verder te kunnen gaan. Maar dat gaat dus niet werken. Compromisloze eerlijkheid met onszelf vanuit oprechte diepe waarheidsliefde, dat is daarom het eerste dat we moeten leren. Van daaruit ontstaat dan vanzelf een toewijding en de bereidheid je uitgangspunten op de helling te zetten. We willen helemaal niet graag horen dat onze vertrouwde uitgangspunten vaak maar half waar zijn, of misschien helemaal niet. Daar zit altijd een enorme hoop instinctieve weerstand op. Dus het eerste wat we moeten leren is bewust met die weerstand om te leren gaan, in plaats van ons erdoor te laten leiden.
Als dat duidelijk het geval is, dan vertel ik graag alles wat ik weet. Maar dat moet ik dus individueel inschatten, en daarom zet ik het niet op de website.
Steven, waarom doe je geen moeite om bekend te worden en satsangs te geven voor grote groepen mensen?
Omdat ik me dan aan moet passen aan wat voor de hele zaal geschikt is, en dan geef je impliciet al de boodschap dat het hebben van inzichten en het begrijpen van algemeenheden al voldoende is. Liever geef ik feedback op hoe mensen bezig zijn die inzichten toe te passen. Maar dat is maatwerk. En dan kom je gauw terecht in dingen waar de één klaar voor is, maar wat alleen maar weerstand wekt bij de ander. Daarom houd ik de groepen graag klein, zodat ik in kan springen als dat gebeurt.
Ik houd er ook niet van om verkeerd begrepen te worden, dus het ligt me ook gewoon beter om het zo te doen. Ik wil graag echt contact met de mensen die er zoor me zitten, geen eenrichtings-verkeer van een leraar met zijn verhaal naar de zaal.
Een moeilijkheid die ik ondervind is hoe God gezien wordt vanuit de advaita en vanuit de christelijke hoek. Het zijn naar mijn idee zo’n verschillende perspectieven dat ik ze niet kan verenigen en er op dit moment ook geen weg mee weet.
Och, niet te veel nadenken.
Ons denkvermogen kan niet meer dan één perspectief tegelijk hanteren, maar Waarheid is alle perspectieven tegelijk.
Alle!
Dat betekent dat er in elke verwoording wel iets zinnigs zit en ook altijd iets misleidends.
Verwoordingen zijn maar verwoordingen: mentale constructies die ons op hun best helpen te focussen op een bepaald facet van Waarheid. Het zinnige zit hem dan in het uitlichten van dat facet op het moment dat dat daadwerkelijk een Hoger Doel dient.
Het misleidende ervan is de verslavende werking van het inzicht, want het bevrijdende gevoel van een juist inzicht geeft de illusie dat het controle biedt, dus willen we het behouden om het steeds toe te passen of het te zien als iets dat permanent geldt.
Maar dat gaat niet werken, want het leven verandert voortdurend en dus zijn er steeds andere facetten van belang. De Waarheid is even beweeglijk als het leven zelf, dus, zodra een facet niet meer van belang is, werkt het als een afleiding…
De veelgehoorde adwaita-stelling dat vrije wil niet bestaat kan een geweldige manier zijn om de leegte van onze Wezensaard “aan te wijzen”.
Dat kan soms heel zinnig zijn en bijzonder doeltreffend. Maar geloven dat het ook betekent dat vrije wil inderdaad niet bestaat, dat houdt in dat je uitlevert aan je eigen dualistische denken: één facet zo belangrijk maken dat het tegenoverliggende facet als onwaar of onbestaand wordt geacht. Maar een diamant heeft altijd ook net zo mooie en belangrijke facetten aan de achterkant die je niet kunt zien, en in de metafoor bestaat de Waarheid uit de hele diamant en dus alle facetten tegelijk.
En dat is de reden dat nadenken en filosoferen ons nooit tot de verwerkelijking van spiritualiteit zal brengen. Het is een ladder die maar tot halverwege het dak reikt. Of beter gezegd: een goeie ladder brengt je wel op het dak, maar dan heb je alleen maar het uitzicht vanaf alleen dat ene dak, en dus nog steeds niet een overzicht vanuit alle punten tegelijk. Er zijn nog een hele hoop andere daken, en van elk dak is ongetwijfeld weer allerlei ander boeiends te zien…
Maar, zo rijst de vraag dan, op welk dak moet je eigenlijk staan om de hemel te kunnen zien..?! Dat kan vanaf de grond ook al…
Onthoud vooral dat er niet één perspectief is dat je denken tot rust zal brengen en dat een definitief en alomvattend antwoord op de grote vragen zal geven. Noch vanaf de grond, nog van welk dan dan ook, zul je ooit de hele hemel kunnen zien. Op zijn best, vanaf de top van de Eiffeltoren of zo, zie je de helft, want de rest zit aan de andere kant van de Aarde. Maar zelfs van de Eiffeltoren kun je niet alle kanten tegelijk opkijken: je hebt geen ogen in je achterhoofd! O_O
Veel mensen denken dat Verlichting het hebben van een superieur inzicht is dat het denken tot rust brengt en alle vragen beantwoordt, maar dat is echt onzin. En het is dus ook zinloos om dat zo na te streven.
De kunst is simpelweg – “simpelweg”..!? – om geen enkel antwoord of perspectief als definitief en altijd geldend te beschouwen, en intuitief te “kiezen” – dat wil zeggen op basis van hartresonantie te herkennen – welk perspectief in de situatie hier en nu zinnig is. Ieder moment opnieuw.
Ieder moment opnieuw…
“Zinnig voor wat?” hoor ik een adwaitadeskundige al vragen.
De Waarheid weet wat hier en nu nodig is, en hij fluistert je dat in je hart in.
Dat gebeurt al.
Nu.
Maar zolang je bezig blijft met weten of willen weten “hoe het zit” of wat er nu van belang is, zul je die stem niet kunnen horen…
Kortom, noch de Christelijke noch de adwaita-verwoording van God is een definitief antwoord.
Op allebei de beschrijvingen die je geeft zou ik lange commentaren kunnen schrijven, maar die brengen je maar in je hoofd.
En als ik goed mijn best doe en het “lukt” dan heb jij daarna het gevoel dat je vragen beantwoord zijn, en dan heb ik een gevoel alsof ik er heel veel verstand van heb, maar heb ik je eigenlijk met veel succes afgeleid van wat er wel toe doet en in plaats daarvan blij gemaakt met een beperkende dooie mus…
Wat kun je ook met zulke onderwerpen in vredesnaam bereiken met een instrument dat zodra je “dit” zegt onmiddellijk concludeert “dat dus niet!” ?
Dat gaat niet werken!
Het niet-weten blijft. En dat is okee.
Voor zulke grote zaken is het denken gewoon te dualistisch en te klein.
Veel te klein.
“Je zei laatst dat het voor jou een grote stap terug betekende om weer leraar te worden en min of meer bij een traditie te horen. Meen je dat nou?”
Ja. Ik kijk liever naar de toekomst dan naar het verleden en de tijd van goeroes en leraren is eigenlijk nagenoeg voorbij. Dat is iets van de oude wereld wat aan het verdwijnen is. Er zal een heel ander principe gaan gelden dan het verouderde model van leraar-leerling. Als mensen namelijk samenwerken voor een gemeenschappelijk doel, bij voorkeur een dat de hele mensheid dient, en als ze dat doen vanuit hun innerlijke spirituele beleving, zo goed als ze kunnen, dan trekt dat Goddelijke Aanwezigheid aan op een manier die de inzichten en inspiratie van een goeroe ondervangt of zelfs ver overtreft.
Het geheel is altijd groter dan de som der delen, en dat is precies de reden dat je nooit alleen voor je eigen spirituele bevrijding leven kunt. Dat is te beperkt en bevestigt zelfs impliciet nog altijd je afgescheidenheid van het geheel.
Nu is het dus de tijd dat mensen rijp worden en daadwerkelijk gaan leven vanuit hun besef het Geheel te zijn, een cel in het lichaam van de mensheid, en dus niet een individu dat weet dat ie in wezen het Geheel is. Juist het demonstreren hiervan is de magic trick. Jezus zei al: “Waar er twee of meer samenkomen in Mijn naam, daar zal ik bij aanwezig zijn.” Dat kun je natuurlijk zo krom uitleggen als je wilt – en dat wordt ook vaak met gepaste wansmaak gedaan –, maar het verwijst naar het esoterische principe dat ik zojuist aanduidde. Als mensen op die manier samenwerken, dan zal de behoefte aan een leraar of goeroe wegvallen, want de groep ontvangt dan zelf direct innerlijk de inspiratie en daardoor functioneren de mensen in de groep niet als een team, maar als een organisch geheel. Letterlijk. Zoals de mens een manifestatie van een “individuele ziel”*) is, zo is de groep dan een uiting van een groepsziel. En dat perspectief, die manifestatievorm, is waar we hard naar op weg zijn.
*) Rare term, bij gebrek aan beter, want het impliceert van alles wat niet bestaat. Maar als ik dat wil vermijden, dan dwaal ik ver af, dus hier moeten we het er even mee doen.
Het zal wel duidelijk zijn dat zolang je nog gevangen zit in je persoonlijke meningen over hoe het allemaal zit, je nog niet rijp bent om op die manier samen te werken. Als adwaitajongen zul je het belang van al je geweldige inzichten moeten kunnen relativeren. Je moet ze niet alleen onmiddellijk kunnen laten varen indien nodig, maar je zult zelfs de kwaliteiten van iemand uit een traditionele religie moeten kunnen herkennen, en met hem samenwerken ondanks de verschillende inzichten en bewoordingen. Dat zal voor sommige adwaitamensen niet altijd zo makkelijk zijn; ik kom ze nog wel eens veel tegen die sterk gehecht zijn aan hun inzichten en opvattingen en zich sterk sektarisch gedragen, soms zelf irrationeel. Dan komen ze met dingen als: “Adwaita is radicaal en heeft meditatie en al die methoden niet meer nodig; die zijn alleen nog nodig voor mensen die nog niet klaar zijn hun ware Aard te herkennen”, of “het maakt allemaal niet uit want er is niemand die lijdt, kiest of doet” of zelfs “ik doe niet meer aan gedachten” en dat soort vreselijke onzin.
Inzicht zonder bewust contact met het hart is een gevaarlijk goedje in handen van een ego, niet veel anders dan lucifers in de handen van een klein kind. Maar juist daarom heb ik het geven van satsangs weer opgepikt. En als zich mogelijkheden laten zien om zo’n groep te vormen, dan zal ik niet aarzelen.
Het is nu alweer bijna Kerst 2013, en de wereld draait nog steeds door zoals altijd. Is dat hele 21 dec 2012 verhaal dan allemaal onzin?
Onzin? O nee, zeker niet! Er is ongetwijfeld heel veel gaande. Maar we hebben met zo veel onzekere factoren te maken dat specifieke details zoals een exacte datum nooit juist zullen blijken. Desondanks is het zeker waar dat deze periode een tijd van zeer grote veranderingen is, en dat dat spirituele deuren opent die je je niet eens voor kun stellen. Letterlijk! Vandaar dat ik er op blijf hameren je aspiraties te koesteren en hoog te richten, en je niet te beperken tot wat oude tradities je vertellen.
Vergelijk deze periode met volle maan. Tijdens volle maan zijn mensen ook labieler, worden er meer misdaden gepleegd en al die dingen meer. Maar dat betekent nog niet dat die misdaden gepleegd worden precies op die ene minuut dat de maan exact helemaal vol is. Hoe lang duurt volle maan dan? Ja, dat is natuurlijk een vraag die niet te beantwoorden is.
Maar tijdens deze kosmische “volle maan” zal er een nieuwe mens opstaan die zich verhoudt ten opzichte van ons gewone mensen, zoals wij ons nu verhouden tot dieren. Daar is al door velen naar verwezen, hoewel maar door weinigen met verstand van zaken. Aurobindo schreef er over en wist ook echt waar hij het over had. Hij noemde de nieuwe mens de “supramentale mens” de mens die niet, zoals wij nu, via het mentale leven, maar via iets dat dat volkomen overstijgt. Yogananda lieten daar al duidelijk iets van zien.
Maar er wordt op dit onderwerp echt een hele hoop onzin rondgebazuind – pakweg 98% valt daaronder – en al die onzin leidt ons juist af van dit proces, meestal door in te spelen op emoties, zoals hoop op een betere wereld, en fascinatie met allerlei exotische wetenschappelijke gegevens, zoals die ene datum.
Onthoud dat het enige dat werkelijk van belang is, is jouw eigen contact met dat deel van jouw hart dat kan herkennen welke informatie hier en nu voor jou waar en relevant is – samen met je vermogen daar dan onvoorwaardelijk respons op geven, natuurlijk. Same old tune! Al het overige is afleiding.
Als je het transformatieproces niet in de weg wilt zitten, maar eraan mee wilt werken, dan is onvoorwaardelijk bereid zijn te ervaren wat er is, zoals adwaita propageert, ongetwijfeld voorwaarde nummer één. Dat blijft.
Ik vroeg me af waarom we elkaar hier op Facebook steeds maar blijven uitleggen hoe het allemaal zit.
Omdat we allemaal graag aan onszelf bevestigen dat we een ik zijn dat weet hoe het zit.
Waar komen onze gedachten vandaan? Ik zie dat ze verschijnen, en waain ze verschijnen, maar waar komen ze vandaan?
Ojee, dat kan van alles zijn. De meestwaarschijnlijke bron is je eigen onderbewuste, dat voortdurend het moment scant en op basis van zijn ervaring strategiën in je bewuste denken aandraagt. Maar er is ook een “boven”-bewustzijn, laten we zeggen de mind van jou als ziel – sommigen noemen het je Hoger Zelf. Dat kan ook via je onderbewuste ingevingen aandragen en zo naar je bewuste geest brengen.
Verder produceert je eigen bewuste denken ook gedachten door na te denken en te evalueren.
(Ik heb, tussen haakjes, de gewoonte om uit praktische overwegingen ons denkvermogen op basis van functies in drieën te delen. Daarmee bedoel ik niet dat het drie afzonderlijke, of zelfs aanwijsbare “dingen” zijn. Het zijn drie functies die met elkaar in verband staan.)
Maar ook zijn er bronnen van buiten jouw energiesysteem mogelijk. Talloze gedachtevormen spoken permanent om ons heen, en de grotere zoeken voedsel in de vorm van energie en aandacht voor gedachten die direct met die gedachtevorm te maken hebben. Dat heten “aeons” en zijn eigenlijk primitieve parasieten in de mentale sfeer waarmee we dan onbewust een symbiose aangaan, soms kortdurend, soms ons hele leven lang.
Ook er zijn ook opzettelijk kwaadwillige invloeden die baat hebben bij onze verwarring, en doelbewust verstorende gedachten (of energieën of gevoelens) bij ons injecteren. Dit kan bijvoorbeeld zijn in de vorm van onaangename gedachten die we moeilijk uit ons hoofd krijgen, maar ook in de vorm van afleidende gedachten die we juist wel prettig vinden maar ons op een dwaalspoor zetten.
Aan de andere kant zijn er natuurlijk ook goedwillende invloeden – noem het voor mijn part engelen – die ons daadwerkelijk inspireren in de richting van Bevrijding.
De meestgeliefde duivelstruc “Daarboven” is natuurlijk om je overtuigend als engel voor te doen en zo bij voorkeur een hele bevolking mensen met je spirituele verhaal te misleiden. Ik ken geen enkele spirituele weg, stroming of traditie die vrij is van zulk bedrog…
Met ervaring kun je leren herkennen of gedachten uit je eigen systeem afkomstig zijn of niet, en of ze een werkelijk spiritueel ondersteunende en Bevrijdende invloed zijn of niet. Veel invloeden spelen in op onze verlangens en geven ons de indruk dat we spiritueel bezig zijn en groeien en zo meer, maar ze zijn bedoeld om ons in kringetjes rond te laten draaien en het bevrijdings proces te stoppen. Zonder een gezonde dosis occulte basiskennis en goed geevalueerde eigen ervaring ben je in deze tijd weinig meer dan een argeloze prooi.
We leven is een heel stelsel van sferen tegelijk, conform de verschillende lagen van onze aura, en in al die sferen is er interactie met onze omgeving. En ook is er interactie tussen die sferen onderling. Vanuit een hogere levenssfeer is het net zo eenvoudig om ons te manipuleren en te misleiden, als het voor ons is om een stuk vee om de tuin te leiden en uit te buiten…
Maar zoals ik net zei, je kunt leren herkenen waar gedachten vandaan komen. Die vaardigheid geeft je de keus om Goddelijke Geinspireerde gedachten te herkennen en te volgen, en afleidende links te laten liggen. Dat is precies de reden dat ik moeilijk blijf doen over het adwaita-uitgangspunt dat er geen vrije wil is, want dat impliceert dat je je hier niet druk over hoeft te maken. Maar dat is grote onzin.
Het is zeker waar dat Goddelijke Liefde alles laat zijn wat is, en dat jij in dat perspectief kunt gaan staan door te herkennen dat je zelf die liefde bent. Maar als je het daarbij laat, dan negeer je doodleuk dat er ook nog zoiets bestaat als Goddelijke Intentie. Goddelijke Liefde laat alles zijn wat en hoe het is, maar dat betekent nog niet dat alles wat gebeurt ook in lijn in met Goddelijke Intentie. Helemaal niet!
Volgens XX, een gerespecteerde adwaitaleraar, bestaat Goed en Kwaad alleen in ons denken en zijn ze niet werkelijk maar slechts opvattingen. Zie jij dat ook zo?
Nee, dat is populaire Adwaitadogmatiek waar ik me beslist niet in kan vinden. Het is wel zo dat Goed en Kwaad niet zijn wat men over het algemeen denkt – meestal iets in de trant van “dat wat de ander goed doet voelen, en dat wat de ander slecht doet voelen”. Dat is veel te simplistisch. Maar Adwaita heeft ongetwijfeld wel gelijk dat je moet uitstijgen boven je voorkeuren van aangenaam en onaangenaam.
Toch, Duisternis is echt heel wat anders. Want wat is precies onze gebondenheid aan aangenaam/onaangenaam? Hoe komt dat daar? Hoe wordt het in stand gehouden? Hoe werkt dat?
Dat is een zeer uitgebreid onderwerp. Dat kan ik hier niet even beantwoorden, want dat heeft met enorm veel zaken te maken. Belangrijkste punt is dat het Kwaad wel degelijk een bewuste kracht is, niet iets neutraals, maar iets dat zeer concreet belang en baat heeft bij jouw onwetendheid en daar ook gebruik van maakt.
Een veelgemaakte vergissing, vooral in de moderne Adwaita, is het verkrijgen van één belangrijk inzicht en dan denken dat je overal het antwoord op hebt. Maar daarmee zet je de deur wagenwijd open voor de Duisternis. Dat is juist de onwetendheid waar het Kwaad mee gebaat is, en waarom Adwaita vaak tot marionet wordt in handen van Duistere invloed – iets waar we allemaal mee te maken hebben.
Het is echt veel te simplistisch te denken dat je alleen te maken hebt met je denken en je fysieke wereld enerzijds, en het Absolute anderzijds. Als iets in wezen waar is, betekent dat nog niet dat het ook prakisch waar is. In wezen zijn alle planten natuur, net als jouw lichaam, maar dat betekent nog niet dat je alles maar eten kunt. Er bestaan wel degelijk giftige planten.
Yogananda (ook iemand uit de adwaitatraditie, trouwens, hoewel niet de moderne Ramana/Nisargadatta vorm) stelde: ‘Ik heb ook wel eens gedacht,’ zei hij, ‘dat het Kwaad slechts een verzinsel van onze geest was. Maar daarna ben ik uit eigen ervaring tot de conclusie gekomen dat het Kwaad wel degelijk bestaat. En daarmee sluit ik me aan bij de getuigenis van talloze anderen die me voor gingen. Het is een bewuste kracht, en hij is voortdurend bezig om de mens in begoocheling gebonden te houden.’ (uit: “Gesprekken met Yogananda”)
Simon, mijn laatste leraar was ook erg goed uit eigen directe ervaring op de hoogte van hoe dat zit en werkt. Hij heeft veel van de belangrijkste adwaitaleraren bezocht, maar liep bij allemaal hoofdschuddend weg omdat ze in hun onwetendheid geen reden zagen zich hierin te verdiepen en dus willens en onwetens ook voor een deel als kanaal voor die invloed fungeerden.
Ze zeggen wel eens “De grootste truc die de duivel ooit uithaalde was mensen wijsmaken dat hij niet bestond.” Ik ga nog een stap verder en maak daarvan dat hij sommige mensen zo ver krijgt dat die anderen ervan overtuigen dat hij niet bestaat. Hoeft ie het zelf niet meer te doen…
Steven waarom schrijf jij niet eens een boek? Je hebt zoveel te zeggen, niet alleen over adwaita maar over nog zoveel meer dingen. En ik vind het altijd zo goed hoe jij de verbanden daartussen laat zien.
Omdat het geschreven woord zo dood voelt. Ik ben vaak begonnen te schrijven, maar dan staat er wat en zie ik innerlijk onmiddellijk een situatie voor me waarin ik juist het tegenovergestelde zou zeggen. Juist het in tune zijn met het moment zelf, met de situatie die je nu beleeft met degene die er voor je staat, zodat Waarheid via jou kan doen wat nodig is, dat is wat ik benadruk. En dat kun je niet in woorden vangen. Als je het opschrijft, dan bevriest het en smeert het je min of meer de illusie aan dat het een algemeen geldende regel is. Zelfs als dat zo is – zou tot op zekere hoogte nog wel kunnen – , dan is dat niet het punt. Het punt is of het inderdaad is wat de ander nu horen moet.
De Waarheid weet wat nodig is. Daarom demonstreer ik het liever live.
Heb jij het besef de Oneindigheid te zijn volledig geïntegreerd?
Hah! 🙂 Wat is “volledig”? Ik denk dat dat voor niemand letterlijk opgaat. Ook Jezus schreeuwde aan het kruis dat zijn Vader hem verlaten had en op dat moment nam hij het leven weer persoonlijk. Maar, om hem zo ver te krijgen was er dus wel een vreselijke foltering nodig… De overtuiging “ik ben ik” gaat nooit meer uit je systeem, want in het dagelijks leven hebben we het nodig, maar de prioriteit van die overtuiging, en de manier waarop hij toegepast wordt, kan enorm veranderen.
In het gewone dagelijks leven is bij mij het perspectief van de Oneindigheid altijd in de achtergrond aanwezig, zodat het ook vanzelf gebeurt dat ik normale situaties spontaan en moeiteloos liefhebbend reageren kan. Maar het is niet zo dat er geen dingen meer zijn die mijn angst, weerstand of boosheid kunnen triggeren, maar als dat gebeurt, dan lost zich dat in de regel snel op in de onvoorwaardelijke bereidheid die angst, weerstand of boosheid te ervaren. Dat is nou juist wat ik geleerd heb, en wat ik anderen wil helpen ontwikkelen.
Ik ga er zelf van uit dat het proces van integratie nooit helemaal ophoudt, maar dat er op een gegeven moment, als het voldoende is geïntegreerd, andere – grotere! – zaken belangrijker worden. Tegen de tijd dat ik daar uit eigen ervaring over kan spreken, zul je het wel horen.
Weet je, belangrijker dan je mening over je leraar – of zijn eigen mening over zichzelf –, is of je baat hebt bij het contact.
Wat is de meest voorkomende valkuil?
Dat is het uit automatisme volgen van een bepaald gedachtepatroon. Dan maak je een inzicht dat op een gegeven moment erg nuttig en belangrijk was, tot iets dat altijd geldt. Maar dan maken we iets levends tot een dode religie. De Waarheid is altijd groter en meeromvattend dan wat gedachten kunnen aanwijzen. Van elke gedachte is het tegendeel ook waar. Het gaat er dus om welke gedachte je hier en nu nodig hebt om te horen. Die kun je alleen herkennen als je in contact staat met je waarheidsliefde.
Ik zie het veel gebeuren dat mensen een grote spirituele ontdekking doen en dan zo opgewonden raken van het inzicht dat ze het te pas en te onpas aan blijven halen, ook voor anderen. Dat heeft vaak minder met zelfrealisatie te maken, dan met enthousiasme over een ontdekking in het recente verleden – gewoon nog weer een strategie die schijnbaar controle geeft.
Toch kan het soms ook wel degelijk heel zinnig zijn om zo’n ontdekking er even een tijdje stevig in te hameren. Het gaat er dus maar net om wat niet alleen waar is, maar ook hier en nu voor jou relevant is om te horen. Dat laatste moet ook waar zijn. Anders is het maar wat filosofie.
Het onderbewuste zal op zijn eigen weliswaar goedbedoelde maar nooit echt werkende manier aan de gang gaan met al jouw spirituele ontdekkingen. Die zal ze beschouwen als ‘tools’ om het leven mee te controleren. En dat zul je dus iedere keer opnieuw moeten doorzien.
Wat heeft ons onderbewuste met zelfrealisatie te maken?
Ons onderbewuste is een computer met een enorme database van overtuigingen en strategieën en ervaringen, en een programma dat voortdurend het huidige moment scant en weegt op genietbaarheid, en dan vervolgens een van de strategieën uit de database toepast. Het gaat machinaal. Nadenken doet het niet! Maar het heeft dus wel voortdurend invloed op onze intenties. Strategieën kunnen wel vervangen worden door andere, of een andere prioriteit krijgen op basis van het succes dat het brengt. Dus, als je er vaak bewust stilstaat bij de ervaring van de vredigheid van het ervaren van het ware Zelf, dan gaat je onderbewuste dat steeds vaker zelf als strategie ‘toepassen’, dat wil zeggen: hij zal het steeds vaker met dat perspectief komen, juist in situaties waarin stress en onvrede bestaat. Het woord ‘toepassen’ zet ik tussen aanhalingstekens, omdat het in dit geval betekent: ‘Geen enkele strategie uit de database gebruiken. Stoppen. Echt helemaal stoppen, en onvoorwaardelijk bereid zijn te ervaren wat er nu is’.
Maar, omdat het onderbewuste niet kan redeneren, zal dit vaak herhaald moeten worden. Vele kleine soortgelijke ervaringen zullen samen uiteindelijk een zeer grote betekenis krijgen in de prioriteit van de strategieën, omdat het altijd werkt! Maar daar kun je je onderbewuste alleen van overtuigen door hem het veelvuldig te laten merken. Het heeft wel iets weg van hoe je een hond leert apporteren: als jij je onderbewuste de stok van het Zelf geeft op een manier die hem bevalt, dan zal hij hem naar je terugbrengen, en na verloop van tijd zal hij zelf met stokken aan komen dragen.
Maar ik dacht dat vrije wil niet bestond?!
Ja, dat is waar, er is geen vrije wil. Maar het is ook waar dat er wel vrije wil bestaat. Als dit geen paradox, geen dualiteit meer is en geen vragen (of antwoorden!) meer oproept, dan is dat een teken dat de zaak begint te integreren. We moeten ook het Absolute en het relatieve niet als dualiteit beschouwen, als een of-of kwestie. Het is altijd allebei tegelijk.
Elke gedachte kun je omkeren, en dan is ie ook waar, maar op een andere manier. Elke gedachte is gebonden aan een bepaald perspectief, maar de Waarheid met de grote W is alle perspectieven tegelijk. Dat laat ons zien dat je nooit aan welke gedachte danook moet vasthouden als je waarheid wilt kennen. Een gedachte is pas Waar als het inderdaad is wat je hier en nu nodig hebt om aan te denken. Ook dat moet waar zijn. Papaji zei: “Never land anywhere”, dus ook niet in de de gedachte dat vrije wil niet bestaat.
Een oud Indisch spreekwoord luidt: “Gedachten zijn als doorns. Als er een als splinter in je huid steekt, dan neem je er nog een om hem er daarmee uit te halen. Daarna gooi je ze allebei weg.” Allebei! Maar als je de doorn nog even nodig hebt, moet je hem gebruiken.
Ja, maar…
Op het Absolute niveau bestaat er inderdaad geen vrije wil, maar het begrijpen dat er geen vrije wil bestaat, bestaat dan al evenmin… Dus waar hebben we het dan eigenlijk over? En op het manifeste niveau bestaat er wel vrije wil, tenminste, zo ervaren we het. Dat wil zeggen: jij neemt niet mijn besluiten, dat doe ik zelf.
Maar inderdaad, goed beschouwd is die vrije wil eigenlijk toch net iets anders dan wat altijd leek te zijn. Och…
Ja! Want, als je hier en nu werkelijk ziet, merkt, voelt dat je het Stralende Onvoorwaardelijk Geluk bent, wat kan zulk filosofisch kunst en vliegwerk over al of geen vrije wil je dan nog schelen? Heb je dan nog behoefte aan een rationele verklaring?
Gebruik de stelling “geen vrije wil” als pointer, als middel om de shift te maken van aanwezig als ik naar bewust aanwezig als de Oneindigheid. En vergeet hem dan! Gebruik hem dus niet als speeltuig voor je denken, want dan raak je er aan verslaafd.
Wat is ‘Bevrijding’?
Verschillende tradities hanteren dat concept op verschillende manieren. Eén van mijn belangrijkste leraren was een gnosticus, en in die traditie verstaan ze onder Bevrijding dat als Jij-als-de-Oneindigheid vrij bent van alle gebondenheid aan het ervaren van alle dualiteit, dus als Jij-als-Oneindigheid nooit meer in een dualistische ervaringswereld aanwezig hoeft te zijn.
Andere tradities hanteren de term Bevrijding als ‘vrij van de plicht de fysieke wereld nog te moeten ervaren’. Dat kan ook. Maar er zijn nog wel meer dualistische werelden…
In beide gevallen is bevrijding van de ik-illusie eigenlijk nog maar een begin, maar wel een erg belangrijk begin.
Soms gebeurt het dat oude onverwerkte zaken weer opkomen. Maar waarom is het op zulke momenten zo moeilijk om niet te vergeten dat je de Oneindigheid bent?
Dat is omdat er meerdere dingen tegelijk opkomen:
1) de gewoonte te leven vanuit de overtuiging “ik ben ik”
2) de gevoelens die er opkomen
3) de betekenis die je aan die gevoelens gegeven hebt
Die drie houden elkaar in stand en versterken elkaar. En wat er nu opkomt was destijds blijkbaar te intens om binnen te laten, en dus heb je het instinctief onder het kleed geveegd. Dat het nu toch boven komt, maakt dat dat je instinctief de neiging hebt om je je meer op je persoonlijke zelf te richten. Dat is normaal: hoe meer gevaar er dreigt, hoe minder ruimte je hebt voor andere zaken dan je eigen problemen. En dat is, zo is mijn indruk, waarom je je vraag stelt. Dat maakt dat het lijkt het alsof je verliest wat je had.
Maar het perspectief de Oneindigheid moet je niet zozeer zien iets wat je ‘hebt’ en dus verliezen kunt. Het is eerder iets wat je ‘doet’, ‘toepast’ – herinnert –, totdat het vanzelf gaat. En de stress van het lijden helpt je herinneren. 😉
Het feit dat het nu boven komt is dus ook een groot geschenk, want het biedt je niet alleen de kans om de gevoelens te verwerken en de betekenis die je eraan gegeven hebt, door te prikken, maar ook om een diepe en sterke wortel van je “ik ben ik”-overtuiging door te snijden. Nu weet je namelijk wat je toen nog niet wist, namelijk dat je de Oneindigheid bent, wat betekent dat de ware Jij er helemaal niet door aangedaan werd.
Het zal geen ander verhaal worden, maar het is nogal een verschil of je alleen een film hebt gekeken of dat je het allemaal werkelijk zelf hebt meegemaakt. Nu heb je de kans om je onderbewuste te laten zien dat het eigenlijk alleen een film was en dat alle krampachtigheid van hoe je er mee om bent gegaan niet nodig is.